Wonen en of werken in een ander land betekend niet alleen een andere taal, maar ook een andere communicatie cultuur.
Wij Nederlanders zijn direct in onze communicatie. Dat vertaald zich niet alleen in de snelheid waarmee we antwoorden, want 'een nee is een nee, en een ja is een ja'.
Maar ook antwoorden zonder doekjes, slagen om de arm en dubbele bodems met ruimte voor interpretatie. Heldere communicatie dus. Je kan dan nog zó op de taal van je nieuwe woonland oefenen, de wijze waarop wordt gecommuniceerd kan voor de nodige onbegrip, miscommunicatie (en frustratie) zorgen.
Is de auto al klaar?
Neem nou pakweg een autoreparatie. Op maandag breng je de auto naar de garage voor een reparatie die 'een paar dagen' (nee, dat kon niet concreter) zou gaan duren. Je wacht tot woensdag, denkt donderdag dat ze wel zullen bellen vandaag en zo wordt het vrijdag. Enigszins geïrriteerd bel je op, met het hoge woord op je lippen, maar niet voordat je vraagt hoe lang het verdorie nog gaat duren. Krijg je doodleuk te horen 'meneer, uw auto is al klaar sinds gisteren'. Sinds gisteren! En niemand die zich even geroepen voelde om 'meneer' te bellen.
Het omgekeerde gebeurd ook. Dat 'een paar dagen' een paar weken blijken te duren. Met een hardnekkige en voortdurende ontkenning. Bij elke navraag blijkt de auto bijna klaar te zijn. En dat drie hele weken lang.
Nee is ook een antwoord
Afspraken die niet nagekomen worden, levertermijnen waar niet aan wordt voldaan, beloftes die niet worden opgevolgd en vragen die niet worden beantwoord. Er blijft een hoop onduidelijk, tot blijkt dat het antwoord 'nee' had moeten zijn. 'Kan deze order binnen twee weken worden geleverd?' - Jazeker! 'De order is al drie weken te laat, waar blijft de zending?' - geen antwoord. Vijf weken te laat komt de order binnen en je klaagt over de late levertermijn. 'Maar de bestelling is nu toch binnen?'
Daar waar wij Nederlanders graag willen weten waar we aan toe zijn, wordt het hier eerder als onsympathiek en onbeleefd gezien om 'nee' te zeggen. Zelfs als men van tevoren weet de afspraken niet na te kunnen komen, zullen ze als blijk van goede intentie toch beloven dat je op ze kunt rekenen. De goede intenties ten spijt, maar niet zelden blijft het wachten tot je een ons weegt. 'Nee' is ook een antwoord, maar niet in Portugal.
De miscommunicatie is pas helemaal compleet als men het niet weet, maar dat uit beleefdheidsoverwegingen niet 'durft' te zeggen. Meestal gevolgd door een onsamenhangend en onduidelijk antwoord, waarmee je met een spreekwoordelijk kluitje het riet in wordt gestuurd. Vooral overheidsinstanties zijn daar meester in. Tussen kastjes en muurtjes weet je nooit helemaal zeker of je met het juiste antwoord weer buiten staat.
Tranquilo
Het elkaar verstaan is zo veel meer dan alleen de taal. Dat wat wij als Nederlanders met onze directe communicatie duidelijk vinden, wordt hier niet zelden geïnterpreteerd als onbeleefd, bemoeizuchtig en weinig begripvol. Ze zien liever doekjes om een harde 'nee' te verdoezelen, slagen om de arm om niet op de hielen te worden gezeten en dubbele bodems om ruimte voor interpretatie te laten. 'Maar de bestelling is nu toch binnen?' Te laat, maar binnen. En terwijl ik me op een bijna-woedend relaas stort dat afspraak, afspraak is, ben ik toch even van m'n apropos. 'Tja, de bestelling is binnen, we leven allemaal nog en de wereld draait door'. Zij het met een Nederlandse bijna tegen het plafond en een Portugees die lekker 'tranquilo' mij nog een fijne dag groet. Dat is communicatie op z'n Portugees. Wat was daar eigenlijk ook al weer mis mee?
Ps.: vind je dit artikel leuk? Delen = lief
