Overvolle wachtkamers, het liefst bij de spoedeisende hulp halen hier geregeld het nieuws.
Niet omdat die overvolle wachtkamers zo bijzonder zijn, maar eerder omdat er weer iemand op de spoedeisende hulp, al 14 uur wachtende ter plekke is overleden.
Hoe het kon dat deze, blijkbaar zeer hulp behoevende patiënt, zo lang moest wachten en dat notabene ook nog eens fataal werd. Een vraag die volgens de familieleden alleen met 'schande' beantwoord kan worden. En hoewel het absoluut schandelijk is, blijkt het antwoord toch iets ingewikkelder.
Eerste Hulp
Zoals je eerder hebt kunnen lezen (klik hier) is voor vele Portugezen de spoedeisende hulp vaak de enige weg naar een dokter als je ziek bent. Want ook de familie-doktoren hebben lange wachtlijsten en werken uitsluitend op afspraak. Dus de wachtkamer van de spoedeisende hulp is een bonte mix van keelontstekingen, niersteenaanvallen, gebroken benen en infarcten. Brandweerlieden en ambulances rijden 24/7 af en aan en met een beetje pech wordt de hele wachtruimte in beslag genomen door brancards.
Het antwoord op deze bonte mix, die nog wordt opgeleukt met mensen die dénken dat ze ziek zijn, is de eerste selectie bij binnenkomst. Elke 'patiënt' wordt gecategoriseerd op mate van urgentie. Niet urgent - weinig urgent - urgent - directe spoed. Zo werd ik dus zelf ooit met een stevige nierbekontsteking en m'n gezelschap van roze konijnen, tussen de griepjes en snotneuzen als niet-urgent aangemerkt. De criteria blijken deels subjectief (hoeveel pijn heb en hoe ziek schat de verpleegster jou in) en afhankelijk van wat er op dat moment gaande is op de spoedeisende hulp. Bovendien zal het je niet verbazen dat hoe minder urgent je wordt bevonden, hoe langer de wachttijd. Dat dit systeem op losse schroeven staat getuigt van een iets vaker dan incidenteel fatale afloop.
Best een liesbreuk
Bij de wachtlijsten voor operaties is het niet anders. Lange wachttijden en iets vaker dan incidenteel fataal. Zelfs in een redelijk urgent geval van bijvoorbeeld een gebroken heup. Daar blijk je prima een weekje mee te kunnen wachten. Dan lig je tenminste al wel in het ziekenhuis. Niet dat je daar nou zou blij van wordt, maar dat geeft nog enig voorrecht. Ingeval van nierstenen of best een liesbreuk, zoals bij onze dochter, kun je je opmaken voor maanden van wachten. Maanden als in 10, 11 of zelfs 18 maanden, om maar wat te noemen. Je ongemak ten spijt. Wachtlijsten zijn wachtlijsten.
En als je dan eenmaal in die medische molen terecht bent gekomen, is dat nog geen garantie voor een vlotte opvolging tussen behandeling en nazorg of revalidatie. Een gebroken heup op afdeling 5 hoeft niet per se te worden opgevolgd met gedegen fysiotherapie op afdeling 2. Daar zitten precies 3 afdelingen tussen en dat zijn precies drie afdelingen en driekwart jaar teveel. En eenmaal aan staar geopereerd, rechter oog in februari en linker oog in november van hetzelfde jaar (dat dan nog net wel), kun je nog makkelijk een jaartje wachten voor het aanmeten van een nieuwe bril bij de oogarts. Je zou zeggen, ga dan naar de opticien, maar dat vergoed de verzekeraar weer niet, dus dan maar een jaartje de wereld een beetje waziger bezien.
Niks positiefs?
Is er dan helemaal geen positief woord over voor de medische zorg in Portugal? Jazeker wel. Eenmaal in de medische molen kun je je verzekeren van uitstekende specialisten, zorgvuldige en grondige procedures, onderzoeken en toewijding. Ondanks de grote druk van de wachtlijsten, lange diensten en niet bepaald riante salarissen. En ondanks niet altijd even adequaat materiaal.
Zij vormen het gezicht van de medische zorg hier in Portugal. Zij zijn de hoop en de genezing. Ze zijn de kennis en de kunde. Maar zij zijn ook de wachtlijsten en de schande van een overleden patiënt op de Spoedeisende Hulp. Dat dankzij het systeem net iets vaker dan incidenteel voorvalt.
